Pieczywo stanowi element codziennej diety większości z nas. Niektórzy nie potrafią sobie wyobrazić dnia bez kanapki, czy też zjedzenie zupy bez kromki chleba. A mimo tego chleb cieszy się raczej nie za dobrą reputacją. Wiele osób będąc na diecie unika go bo „chleb tuczy”, nazywa się go zapychaczem i oskarża o sprawcę dodatkowych centymetrów w pasie. Prawda jest taka, że wyeliminowanie jednego produktu w naszej diecie w żaden sposób nie sprawi, że nagle będziemy szczupli. Proces redukcji masy ciała to złożony proces na który wpływ ma wiele czynników. Podstawą jest aby nasz codzienny jadłospis był urozmaicony w szeroką gamę produktów i dopasowany pod każdego indywidualnie. Wykluczanie jakiejkolwiek grupy produktów odżywczych nie jest za mądrym posunięciem – głównie skutkuje nie utartą masy ciała, a niedoborami odżywczymi i efektem yo-yo po ponownym włączeniu produktu do diety.
Faktem jest, że nie sam chleb powoduje tycie, a raczej to, że jest często zjadany w ogromnych ilościach. Nic więc dziwnego, że po jego wyeliminowaniu kilogramy lecą w dół. Nie należy jednak całkowicie z niego rezygnować. Dobry chleb, jest źródłem cennych pierwiastków, witamin i błonnika pokarmowego.
Więc, jaki chleb wybrać?
Pszenny, razowy, graham, na zakwasie, z pestkami, albo z żurawiną. Ciemny, jasny, mieszany. Na kromki, albo na wagę. Pakowany czy tylko ten prosto z piekarni? Rodzajów pieczywa jest cała gama, warto więc być świadomym konsumentem i nie brać pierwszego z brzegu pieczywa, bez chwili zastanowienia.
Chleb w oryginalnej recepturze składa się tylko z 4 składników: Mąka, woda, zakwas lub drożdże i sól.
O ile dodatki w chlebie takie jak pestki, nasiona, owoce suszone są miłym urozmaiceniem, tak do reszty dodatkowych składników powinniśmy podchodzić w większą nieufnością. Emulgatory, spulchniacze, karmel, mączka chleba świętojańskiego – jeżeli takie składniki widnieją na opakowaniu chleba, najlepiej odłożyć go z powrotem na półkę.
- Rodzaj mąki.
Zasada jest prosta, im wyższy typ mąki, tym większa w niej zawartość składników mineralnych, im większa ich zawartość w chlebie tym więcej zdrowia dla nas. Typ mąki 750 tzw. Chlebowej służy do wypieku zwykłego jasnego pieczywa, typ 1850 to mąka graham, a typ 2000 to mąka razowa.
- Rodzaj chleba
Istnieją 3 główne rodzaje chleba:
Chleb pszenny – wypiekany z mąki pszennej, najczęściej z dodatkiem drożdży. Chleb pszenny jest lekkostrawny, dlatego wskazany jest dla osób cierpiących na wrzody i nadkwasotę.
Chleb żytni – wypiekany z mąki żytniej jasnej albo ciemnej z dodatkiem zakwasu. Dopuszczalny dodatek mąki pszennej w takim chlebie stanowi zaledwie 15%.
Zawiera dużą ilość błonnika pokarmowego, a także sporo witamin, białka i składników mineralnych . Wpływa na przyspieszenie przemiany materii i obniżenie cholesterolu. Zaleca się je osobom otyłym, cierpiącym na zaparcia, choroby serca i układu krążenia.
Chleb mieszany – wykonany z mąki pszenno-żytniej z dodatkiem drożdży. W zależności od receptury chleb może być bardziej żytni, lub bardziej pszenny (zależnie której mąki jest więcej).
Pieczywo mieszane także zawiera sporą ilość błonnika, minerałów i witamin, także ma podobne właściwości co pieczywo żytnie. Mogą go spożywać osoby które nie przepadają za żytnim pieczywem, mają kłopoty z trawieniem, ale dalej chcą wybrać chleb bogatszy w cenne składniki odżywcze.
- Wieloziarnisty czy pełnoziarnisty?
Wiele osób myśli, że pieczywo wieloziarniste oraz pełnoziarniste to jedna kategoria. A różnica jest naprawdę znacząca.
Chleb pełnoziarnisty jest wykonywany z całego nieoczyszczonego ziarna, wraz z łuską i bielmem, a więc jest bogaty składniki mineralne i błonnik pokarmowy. Natomiast chleb wieloziarnisty to pieczywo powstałe z kilku rodzajów mąk z dodatkiem ziaren. Często ten dodatek, to tylko posypka na wierzchu skórki. Nie zawiera tak dużo cennych składników odżywczych, gdyż w większości jego składu znajdziemy po prostu mąkę pszenną.
- Zakwas czy drożdże?
Na sklepowych półkach możemy znaleźć pieczywo robione na zakwasie, na drożdżach oraz na zakwasie i drożdżach. A czy ma to jakieś znaczenie w kontekście naszego zdrowia?
Więcej oferowanego nam pieczywa w sklepach jest wykonywana na zaczynie drożdżowym, gdyż cały proces wypieku jest o wiele prostszy niż tego na zakwasie. Chleby na drożdżach są smaczne, łatwe do przygotowania i tanie w produkcji.
Cała różnica zaczyna się na etapie fermentacji chleba. To bardzo ważny etap, gdyż to w nim chleb zaczyna wyrastać, staję się pulchne i nabiera smaku i aromatu. W przypadku chleba na drożdżach zachodzi fermentacja alkoholowa, natomiast w chlebie na zakwasie powstaje fermentacja mlekowa.
A co to oznacza w praktyce?
Podczas fermentacji mlekowej, powstaje kwas mlekowy. W naszych jelitach przyczynia się on do wzrostu naturalnej flory bakteryjnej, przy jednoczesnym hamowaniu rozwoju chorobotwórczych bakterii gnilnych. Zapobiegając rozrostowi szkodliwej flory bakteryjnej, hamuje biegunki, zatwardzenia i niestrawność. Chleb na zakwasie więc jest dużo lepszym wyborem niż ten pieczony na drożdżach.
Chcąc się zdrowo odżywiać nie powinniśmy całkowicie rezygnować z produktów, które są dla nas źródłem cennych składników odżywczych, mimo ich kaloryczności. Musimy tylko pamiętać o umiarze. Błędem jest sądzenie, że chleb tuczy. Węglowodany złożone to podstawa zdrowej diety i nie powinniśmy z nich rezygnować. Czytajmy etykiety, a wybierając chleb w piekarni zapytajmy sprzedawcę o jego skład. Jeżeli chcemy wybrać dobry chleb, warto sięgać po pieczywo na zakwasie z pełnego przemiału. Pieczywo z dobrym składem oprócz funkcji żywieniowych może spełniać również szereg pozytywnych funkcji zdrowotnych dla naszego organizmu.
Artykuł napisany przez Weronikę Kosińską
